Хорезмская академия Маъмуна

Хоразм Маъмун академияси олимлари томонидан тайёрланган амалий лойиҳа Инновацион ривожланиш вазирлиги томонидан молиялаштирилди

16-07-2021     Новости

Хоразм Маъмун академияси олимлари томонидан тайёрланган  “Шумгиёҳ (Cistanche) ўсимлигининг табиий заҳираларидан фойдаланишни йўлга қўйиш ва етиштиришнинг замонавий агротехнологияларини ишлаб чиқиш” мавзусидаги амалий лойиҳаси Инновацион ривожланиш вазирлиги томонидан молиялаштириш бўйича қарор қилинди.

 Ушбу лойиҳалар амалга ошиши натижасида қуйидагиларга эришилади:

- шумгиёҳ (Cistanche) ўсимлигини инновацион ва иқтисодий самарадор усуллар асосида кўпайтириш, етиштириш, хом-ашёни йиғиб олиш, қуритиш, сақлаш ва бирламчи қайта ишлаш шароитлари ўрганилади ҳамда ресурстежамкор усули ишлаб чиқилади;

- шумгиёҳ (Cistanche) ўсимлигининг турли ҳудудларда ўсувчи навлари кимёвий таркиби ва биологик фаол моддалари, репродуктив ва биоэкологик хусусиятлари ўрганилади;

- шумгиёҳ (Cistanche) ўсимлигидан дори ва дори воситалари ишлаб чиқариш орқали табиий дори турларини кўпайтириш ҳамда қўшимча қиймат занжирини яратиш имконияти ўрганилади ва тавсиялар шакллантирилади;

- сув ресурлари сарфламай, қишлоқ хўжалиги экинлари учун яроқсиз ҳисобланган чўл ҳудудларида шумгиёҳ (Cistanche) ўсимлигини етиштириш орқали халқ табобатида юқори самарали, иммунитетни кучайтириш хусусиятига эга бўлган экспортбоп маҳсулот ишлаб чиқаришнинг агротехнологияси ишлаб чиқилади.

Қарийб 2000 йил давомида хитойликлар шумгиёҳни кучлантирувчи восита, ёшартириш, руҳий саломатлик ва либидонинг кучайтириш қобилиятига эга  ўсимлик сифатида ишлатадилар. Цистанхе ўти буйрак усти безларини яхшилайди, аъзоларни оксидланиш таъсиридан ҳимоя қилади. Ўсимлик ўз таркибида антиоксидантлар тутиб, қон айланишини яхшилайди.

Цистанхенинг ўзига хосликлари:

- Ичакда ҳаракатланиш тезлигини сезиларли даражада оширишга имкон беради ва йўғон ичакда сувнинг сингишини секинлаштиради;

- Иммунитет функциясини кучайтиради;

- юрак-қон томир тизимини тартибга солади. Қондаги ёғ миқдорини пасайтиради, атеросклероз, тромбознинг олдини олади, қон томирларининг периферик қаршилигини пасайтиради, периферик томирни кенгайтиради, жигарни ҳимоя қилади ва жигарда ёғни йўқ қилади;

- Аменореяни даволайди. Алкалоидлар, аминокислоталар, из элементлари, витаминлар ва бошқа ингридиентларга бой. Жинсий қувватсизлик, эрта ажралиш, ҳайз кўриш бузилиши, аменорея, бепуштлик ва бошқа касалликларнинг олдини олади ва самарали даволайди. Аёлларга ҳомиладор бўлишига ёрдам бериши мумкин!

- Қаришга қарши хусусиятлар. Cistanoside - фақат цистанхеда мавжуд бўлган таркибий қисм, бу қаришга қарши энг самарали таркибий қисмлардан биридир. Хотирани яхшилайди, гипофиз, жинсий безлар, тимус ва инсон танасининг бошқа қисмларининг қариш жараёнини секинлаштиради;

- Эркак ва аёлларда либидосининг кучайиши. У потенцияни яхшилаш учун афродизиак вазифасини бажаради, чунки таркибида марказий асаб тизимининг ишлашига самарали ёрдам берадиган, гормонлар секрециясини кўпайтирадиган ва нейротрансмиттерларни чиқарадиган, шу билан либидони кучайтирадиган аттеозид, салидрозид ва бошқа кимёвий моддалар мавжуд.

- Цистанхе саломатлик учун зарур бўлган кўплаб аминокислоталар, витаминлар ва минералларга бой.

- Кучни таъминлайди. Мушакларнинг гликоген захираларини кўпайтиради, машқдан кейин мушак оқсиллари парчаланишини камайтиради. Бундан ташқари, у жигар ва талоқда РНК ва ДНК синтезини сезиларли даражада яхшилайди. Бу чидамлиликни сезиларли даражада ошириши ва жинсий чарчаш пайтида чарчоқни камайтириши мумкин. Жигар ва талоқда нуклеин кислота миқдорини нормаллаштиради. Кортикал гормонни синтез қилиш ва ДНК синтезини бошлаш учун буйрак усти безларини фаоллаштиради.